21Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh: “Mắt biếc” là tác phẩm tái hiện nhiều nhất những kỷ niệm của tôi về Đo Đo” mới nhất

Xuất thân từ nhà giáo, nhưng nghiệp cầm bút lại theo đuổi ông, và hơn 30 năm đã trôi qua kể từ công việc đầu tiên, khi Nguyễn Nhật An gắn liền với văn chương. Mỗi tác phẩm mới của ông không chỉ được độc giả đón nhận mà các nhà xuất bản còn coi đây là một sự kiện đặc biệt. Hiếm có tác giả nào có số lượng phát hành lên tới hàng trăm nghìn cuốn/tác phẩm như Nguyễn Nhật Ánh.

Hầu hết các tác phẩm của Nguyễn Nhật An đều thuộc lứa tuổi học trò. Đọc các tác phẩm của Nguyễn Nath An, chắc chắn bạn đọc sẽ có cảm giác rằng nền văn học này không cầu kỳ, hoa mỹ mà bình dị, dân dã, mộc mạc, mộc mạc với cả một bầu trời ký ức tuổi thơ. Hầu hết các tác phẩm đều chìm trong màn sương hoài niệm về tuổi thơ thôn quê. Các tác phẩm của ông thường không có cao trào mà luôn êm đềm, nhẹ nhàng như lời tự sự của mỗi người hồi tưởng về một quá khứ đẹp đẽ, huyền diệu nhưng đã xa.

Có lẽ vì thế mà không chỉ bạn đọc nhỏ tuổi, mà nhiều bạn đọc đã qua tuổi thơ từ lâu cũng thấy vui khi tìm thấy mình trong tác phẩm của anh. Có lẽ nhiều người không thích văn của Nguyễn Nhật An vì nó khó hiểu và tối nghĩa, nhưng nếu hỏi phần lớn, bạn luôn chờ đợi đứa con tinh thần của nhà văn này.

Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh.

Bối cảnh trong truyện của Nguyễn Nhật An chủ yếu liên quan đến quê hương Quảng Nam, nó vừa cụ thể, vừa phổ quát ở chỗ đọc tác phẩm của anh, người ta có thể thấy bất kỳ làng quê nào ở đó. Đọc Nguyễn Nhật An, bao giờ người đọc cũng thấy ở anh một hình ảnh phản chiếu của quê hương, cả gần lẫn xa, bởi nó luôn bị bao phủ bởi một lớp sương mù của thời gian.

Những ám ảnh tuổi thơ được Nguyễn Nat Anh gửi vào trang thư trong suốt sự nghiệp sáng tác của mình. Nguyễn Nhật Ánh từng trả lời báo chí: “Tuổi thơ tôi là một thế giới đầy ám ảnh. Tôi luôn thấy mình khóc khi nhớ lại những ngày thơ ấu của mình. Đó là khi tôi nhận ra rằng tôi đã quá xa nền tảng khi tôi còn trẻ. Và tôi viết sách để mang họ đến gần nhau hơn.” Trong các tác phẩm như “Cho tôi một vé đi tuổi thơ”, “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh”, “Cây chuối non đi giày xanh”, “Mắt biếc”… đâu đâu cũng thấy những địa danh gắn liền với tuổi thơ của tác giả, như Thành phố Hà Lầm, Trường nữ sinh, Làng Cố Đô…

Có lẽ đó là những ám ảnh tuổi thơ, là tình yêu và những kỉ niệm tuổi thơ được tác giả gửi gắm bằng ngôn từ chứa đựng tình cảm, suy nghĩ của nhiều người nên truyện của ông dễ đồng cảm, lay động lòng người. Những tác phẩm ấy như cơn mưa rào đáng nhớ cho những tâm hồn khô héo, đưa họ trở về tuổi thơ nơi quê hương xa xôi.

Nhà văn Nguyễn Nath Anh từng kể, anh xa quê từ nhỏ và luôn sống trong nỗi nhớ da diết về tuổi thơ, quê hương. Ngoài ra, anh còn dạy học, đồng thời là chủ tịch Câu lạc bộ trẻ em, anh luôn có những xúc cảm mạnh mẽ khi nhắc đến các em nhỏ và các em nhỏ. Anh luôn sống với những ký ức đẹp đẽ của tuổi thơ đã qua, có lẽ vì thế mà Nguyễn Nhật An đã cho ra mắt độc giả những tác phẩm chứa đựng cả bầu trời tuổi thơ.

Một số tác phẩm của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh.

Trong tập Khói hương quê hương, Nguyễn Nhật Ánh nói nhiều về tuổi thơ, những kỷ niệm, hoài niệm về một thời đã xa trong ký ức của nhà văn. Những kỉ niệm ấy đã được nhà văn đưa vào trong tác phẩm, đặc biệt nhà văn nhắc đến địa danh làng Cố Đô trong “Mắt biếc”: “Cố Đô là một thôn nhỏ thuộc xã Bình Quế, huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam. Nơi đó tôi sinh ra và lớn lên trong những ngày đầu vô tư. Năm tôi tám tuổi, gia đình tôi chuyển đến Cẩm Lư, rồi chuyển đến huyện lỵ Hà Lam. Vậy là tôi thực sự gắn bó với làng Cố Đô chỉ khoảng tám năm.

Tám năm, không nhiều lắm, tôi còn rất trẻ, nhưng không hiểu sao lâu rồi tôi vẫn nhớ như in những kỷ niệm nơi làng quê bình dị này. Tôi nhớ những khu chợ đêm lấp lánh ánh đèn, nhớ những đoàn xiếc lưu động thỉnh thoảng về làng dọa lũ trẻ chúng tôi bằng những con mãng xà quấn quanh cổ người buôn bán.

Tôi nhớ cái giếng nước cuối phố, nơi cha tôi đưa tôi ra tắm những đêm trăng trên đường làng. Những hình ảnh thơ mộng này sau này đã đi vào cuốn sách của tôi như những hình ảnh phản chiếu tuyệt vời của những kỷ niệm.“.

Theo Nguyễn Nhật An, “Mắt biếc” không chỉ là tác phẩm tái hiện nhiều kỷ niệm nhất về làng Cố Đô mà còn khiến anh trăn trở về bà ngoại, về những trò chơi mà anh hay chơi với bà mỗi khi chị em họ. , Tôi lặp lại: “Tác phẩm “Mắt biếc” có lẽ tái hiện rõ nhất những kỷ niệm của tôi về Đô Đô. Mỗi khi đọc lại tác phẩm này, tôi luôn rơm rớm nước mắt nhớ về hình ảnh dịu dàng, hiền hậu của bà tôi, những trò chơi thuở nhỏ giữa tôi, dì và các anh chị em tôi.

Ngoài Đô Đô, nhiều chi tiết của câu chuyện đến từ những nơi khác mà tôi đã sống. Ngôi trường huyện mà Ngân và Hà học bây giờ tất nhiên là trường Tiểu La. Tôi nhớ khi tôi đi học, trường Bậc La trông rất rộng, sân chơi rất rộng, với những hàng liễu dọc theo hàng rào.

Mới trở về, ngang qua trường cũ, tôi ngỡ ngàng thấy ngôi trường nhỏ hơn nhiều so với những gì tôi nhớ. Rừng sim trữ tình trong truyện vốn là rừng sim ở Hà-Lâm-trong, nhưng theo các bạn tôi thì giờ đây khu rừng nhiều kỉ niệm tuổi học trò này đã không còn nữa..

Hơn 30 năm sáng tạo nghĩa là hơn 30 năm thành công cả về số lượng tác phẩm lẫn sự yêu mến của độc giả. Cái tên Nguyễn Nhật Ánh đã trở thành thương hiệu. Có lẽ chính những hồi ức đơn thuần về tác phẩm của ông đã làm nên hiện tượng văn chương Nguyễn Nhật An.